Prawie wszystko o plikach RAW/NEF

Kiedyś ktoś mówił mi, że powinnam popracować nad obróbką swoich zdjęć, to jest to dla mnie mocny sygnał, że coś z moimi zdjęciami jest nie tak. Postanowiłam troszkę pod wpływem ostatnio czytanych pozycji, a troszkę z ogromu chęci rozwoju i satysfakcji ze zgłębianej wiedzy odświeżyć zebrane umiejętności, by móc sprawniej poruszać się w świecie cyfrowej ciemni.
Chciałam zamieścić w tym poście informacje z książek i czasopism na temat RAW/ NEF by móc wracać do nich w każdym momencie, a przy tym mieć je zebrane w jednym miejscu. Ze względu na to że spora część wiedzy pochodzi także z czasopisma Digital Camera (2014), odsyłam na dole do linku, gdzie można zakupić - tylko on-line (wyd. archiwalne) to specjalnie wydanie magazynu. w miarę możliwości jeśli tylko moja wiedza się poszerzy o kolejny zakres informacji będę robić korektę tego wpisu.


Kiedy robimy zdjęcia mamy kilka możliwości, jednak tylko dwie opcje z nich są najbardziej popularne. Pierwsza to zapis do pliku JPG (czasem TIFF) lub druga zapis do pliku RAW.

W tym pierwszym przypadku nasz aparat dokonuje korekty za nas. W tym drugim to my decydujemy o wyglądzie zdjęcia, a to co ty otrzymasz jest dokładnie tym co widział sensor światłoczuły twojego aparatu. Stad przyjęta nazwa w języku angielskim RAW czyli surowy lub NEF (Nikon Electronic File, Nicon Electronic Format).

Plik RAW nie jest zatem gotowym zdjęciem (obrazem). Stanowi zbiór danych które nie zostały jeszcze przekształcone w obraz. Trzeba je "wywołać".
Podejmując się edycji zdjęcia w pliku RAW/NEF decydujemy więc między innymi o kalibracji kolorów, nasyceniu, stopniu wyostrzenia obrazu i wielu innych rzeczach.

Obraz w formacie RAW otwieramy poprzez program do edycji zdjęć. Nie napisze nic nowego w tym temacie jeśli stwierdzę że obecnie na rynku mamy dwa najpopularniejsze programy do obróbki: Adobe Photoshop (wymagana instalacja wtyczki Camera Raw) oraz Adobe Photoshop Lightroom (Lr). Możemy również taki obraz otworzyć programem Adobe Bridge, i nie trzeba do tego uruchamiać programu Ps.

Po otworzeniu zdjęcia w formacie RAW mamy mnóstwo suwaków, jednak ja postaram się skoncentrować na tych, które moim zadaniem są najistotniejsze. Pozostałe informacje dotyczące obiektywu, ogniskowej, ISO, czasu naświetlania czy modelu aparatu znajdziesz pod histogramem.

Pierwsza czynność to ustawienia Balansu bieli.Według książki Zaklęcia Photoshopa, edycja zdjęć w PS, Mamy cztery metody:

SUWAK TINTA I TEMPERATURA 
Tinta redukuje przebarwienia a temperatura nadaje ładny odcień na zdjęciu. Aby ocieplić zdjęcie suwak przesuwam w prawo, by ochłodzić w lewo.

NARZĘDZIE BALANS BIELI
By prawidłowo z niego korzystać należy uaktywnić narzędzie balans bieli i kliknąć w oknie podglądu widoczna jest neutralna szarość. Można użyć również ustawień automatycznych ale dla mnie są one mało precyzyjne i psuja efekt na zdjęciach.

Spójrz na histogram otworzonego dowolnie przez ciebie zdjęcia. Podzielony jest na 4 fragmenty (czytamy go od lewej do prawej). Na temat histogramu pisałam w poście z 2015 roku jednak wtedy wiedziałam o nim o wiele mniej, niż teraz (link TU).

A - oznacza najciemniejsze obszary na zdjęciu (black)
B - to obszar który modyfikujemy za pomocą suwaka cienie (shadow)
C - to obszar który modyfikujemy za pomocą suwaka ekspozycja (exposure) i sa to półcienie
D - to nasze światła (high lights)
E - nasze najjaśniejsze partie obrazu, czyli balans bieli (white balance)

W praktyce autorka książki zaczyna podobnie jak ja od ustawień poprawnej ekspozycji. Potem kolej na kontrast. Zwiększam go kiedy chce rozjaśnić jasne obszary i przyciemnić ciemne. Zdjęcie zyskuje głębi. Warto włączyć sobie dwa trójkąciki w naszym histogramie. Wtedy wyeliminujemy świadomie przycinanie świateł i cieni na zdjęciu. Kiedy nie możemy już bardziej przyciemnić zdjęcia bo zniknie nam twarz modelki to z pomocą przychodzi nam suwak światła (high light) i dzięki niemu odzyskujemy światła które utraciliśmy.

Suwak biele i czernie przypomina nasze poziomy na zdjęciu. Jedno rozjaśnia a drugie przyciemnia nasycenie w obrazie.
Balans bieli można ustawić ręcznie, korzystając z stopni Kelwina. Błękit nieba to ok 4500 K, żółta piaszczysta plaża 6000 K, wschody i zachody słońca 7000 K i więcej (aparat wodzi je zawsze w chłodniejszej tonacji).

PRZEJRZYSTOŚĆ (Clarity)
Zwiększa kontrast w półcieniach w obrazie. Akcentuje detale nie ingerując w najjaśniejsze i najciemniejsze obszary (nasze poziomy). Kiedy nie ma tonów pośrednich np. zdjęcie zima trzeba pilnować by nie przekraczał 15-20% wartości (szara otoczka na zdjęciu).

WYOSTRZANIE
Polega na zwiększeniu kontrastu na krawędziach obrazu. W pliku RAW/NEF ostrzenie jest wstępne.

REDUKCJA SZUMU
To zakłócenia powstałe na skutek ustawienia zbyt wysokiej wartości ISO.

EKSPOZYCJA
Prawidłowa ekspozycja to właściwe odwzorowanie ciemnych i jasnych tonów na zdjęciu. Nie robię tego intuicyjnie, podobnie jak autorka książki, ale odnoszę się do tego dokładnie tak, jak zapamiętałam daną scenę.

KRZYWE
Moje ulubione narzędzie pracy. Nie korzystam z gotowych ustawień, najczęściej pracuję na krzywej własnej.

ŚWIATŁA I CIENIE
Kiedy podnosimy kontrast tradycyjnie w pliku JPG na zdjęciu to rozjaśniamy te partie obrazu które są jasne jednak nie  mamy wpływu na to co znajdzie się po takich ustawieniach w partiach ciemnych. Dlatego tak ważne są suwaki cienie i czernie w plikach RAW/NEF. Trzeba tu zachować umiaru i zdrowego rozsądku by nie zalać obrazu czernią, która w procesie druku może mieć opłakane skutki (max. składowe kolorów CMYK nie mogą przekroczyć wartości wskazanej przez drukarnie).
Dlatego suwak biele i światła nie może być ustawiany zbyt mocno. Trzeba pamiętać, że on nie jest do rozjaśniania zdjęcia, kiedy zdjęcie nam nie wyszło, bo warunki oświetleniowe były złe.

JAK ZWIĘKSZYĆ WYRAZISTOŚĆ ZDJĘCIA
Pracujemy na powiększeniu 100%. Korzystam z wyżej wymienionego już suwaka przejrzystość (clarity). W wypadku portretów ten suwak lepiej zostawić w spokoju.

WYCZUCIE i  WŁASNE DOŚWIADCZENIE w TEMACIE RAW/NEF
Oczywiście oglądając mnóstwo filmów na You tube (tutoriali) w tym zakresie muszę powiedzieć że co fotograf, to inna metoda wywoływania RAW/NEF. Każdy chce prześcignąć się w jak najlepszej obróbce i jak najwierniej podejść do tematu by zdjęcie "wywołane" było jak najwierniejszym odzwierciedleniem danej sceny. Dobra obróbka wyróżnia nas fotografów pośród innych nam podobnych. Nie wspomnę już o zachwalaniu przez profesjonalnych fotografów kursów w tym temacie. Materiałów do nauki jest naprawdę mnóstwo. Jednak to co będzie dla nas korzystne i jaką formę obróbki wybierzemy, niezależnie od tego  musimy podjąć decyzję i wybrać sami. Niezależnie od wiedzy, czy będzie ona z kanałów na You Tube, czy z czasopism, czy z książek i podręczników z fotografii sami musimy wykazać się w cyfrowej ciemni wyczuciem własnego stylu i doświadczeniem w posługiwaniu się wyżej wymienionym systemem wywoływania plików. A to jest możliwe jedynie poprzez systematyczne ćwiczenia.

Z moich zasad ważne jest zachowanie umiaru, by nie przesadzać w wywołaniu danego obrazu. Tak jak kiedyś trzeba było znaleźć złoty środek przy wywołaniu negatywu, tak dziś w cyfrowej ciemni również nie możemy przesadzić. Owszem można te zmiany bardzo łatwo naprawić, jednak korekta ich to dodatkowa strata naszego czasu, na którego przy małym dziecku nie mam zbyt wiele.

Źródła:
Anna Owczarz-Dadan, Zaklęcia Photoshopa. Edycja zdjęć, Wyd. Helion

Digital camera, czasopismo fotograficzne, kwiecień 2014 - link do zakupu numeru TU

Komentarze

Popularne posty z tego bloga

Affinity photo - zmiana koloru ot tak!

Instagram i sekwencja slajdów

Tło gnieciuch DIY