Kulisy sesji i praca fotografa - TFP czy nie TFP

Dziś nietypowo, postanowiłam napisać kilka słów o tym jak wygląda sesja zdjęciowa i przygotowania do niej,  organizowana przez fotografa, niezależnie czy jest to sesja TFP (darmowa) czy płatna. W zasadzie post sam się prosił o napisanie, ponieważ nie znalazłam szczerze okiem fotografa napisanego posta, właśnie od kulis. A dziś właśnie zbieram wszystkie swoje przygotowania w jedną całość, bowiem pod wieczór mam właśnie zaplanowaną sesje portretową z przesympatyczną modelką.

Niezależnie od sytuacji jest to ogrom pracy i przygotowań. Jeśli myślisz że taka sesja to tylko naciśnięcie spustu migawki, to czytaj dalej.


Przygotowania

Z reguły zaczynają się one już na tydzień, czasem 2 tyg. wcześniej przed planowanymi zdjęciami. Dotyczy to osób, które mają już w swoim kalendarzu sprawdzone osoby (modelki) które staną przed obiektywem - wtedy wystarczy tylko napisać stosownego maila i czekać na dogodny termin. Ale nie jest to nawet wtedy tak proste jak myślicie...

Kiedy dopiero zaczynamy 

Jeśli dopiero zaczynamy, nie mamy portfolio, nie mamy znajomych, a rodzina nadal uważa że jest niefotogeniczna żeby stanąć przed obiektywem - to pozostają profile społecznościowe, fora internetowe i napisanie tam krótkiego ogłoszenia o sobie i zaproszeniu chętnych osób przed obiektyw.

Oczywiście wymaga to czasu - warto wtedy zacząć już budować swój pierwszy kalendarz chętnych, bowiem zgranie terminów wcale nie jest taką prostą sprawą, jak nam się wydaje. W kalendarzu takim uwzględniamy wszystkie możliwe powodzenia i niepowodzenia naszej sesji. Niekiedy okazuję się że musimy nawet odwołać spotkanie na dzień przed sesją - ponieważ nie dopisałam pogoda, czasem nagle komuś wypadło coś, co czego nie da się przełożyć i ... plany ulegają zmianie. Na szczęście takie sytuacje "ekstremalne" zdarzają się naprawdę rzadko, ale warto je uwzględnić, kiedy planuje się sesję z modelką.


Kiedy mamy już modelkę

Mamy modelkę - super. Teraz pora na zastanowienie się gdzie, w jakim miejscu i porze odbędzie się nasza sesja. Jaki będzie miała styl? Czy będzie typowo portretowa, czy też dokumentacją dla wizażystki - która potrzebuje akurat dobrego portretu do swojego portfolio. Ustalenia te są trudne, bowiem osoba fotografująca (fotograf) który dopiero zaczyna chce stworzyć własny styl zdjęć, coś, co go odróżni od innych. Dąży do tego, by zrobione zdjęcia nie odstawały od reszty, szły z każdym pstrykiem w jego portfolio "o kolejny level" do góry a nie w dół, oraz podobały się modelce. Jeśli mamy już wypracowany swój styl często jest tak, że osoby pozujące chcą  mieć własne zdanie w tym jak będzie wyglądać finalne zdjęcie. I to jest chyba najtrudniejszy punkt zgrania pomiędzy fotografem i modelką.

Oczywiście - jeśli tego zgrania nie ma, to nie oznacza to że fotograf jest "beznadziejny" lub "modelka - nie umie pozować". Ile fotografów tyle różnych stylów - dlatego zanim umówisz się na sesję - przejrzyj zdjęcia fotografa, który zaproponował ci sesję zdjęciową. Być może kompletnie nie będzie ci pasować jej/jego stylistyka. Uwierz mi to bardzo ułatwia pracę i sprawia że ta na pozór prosta rzecz jaką jest obejrzenie zdjęć jakie robi fotograf sprawi że będziesz pewny/pewna tego czy chcesz stanąć przed jego obiektywem.

Warto również zgrać sobie na telefon wybrane zdjęcia innych modelek (pozy) czy styl by pokazać to co nam się podoba fotografowi. Ta prosta rzecz sprawi że komunikacja fotograf-modelka-fotograf będzie na super poziomie, a fotograf będzie skakał ze szczęścia (to taki przyspieszacz pracy).

A co jeśli  fotograf nie ma żadnych zdjęć? np. portretowych w swoim portfolio to nie oznacza że jest on fatalnym fotografem. Może dopiero zaczyna? Szuka ludzi do współpracy? Pamiętaj nie każdy człowiek godzi się na publikację zdjęć w internecie. Ne skreślaj więc takiego fotografa od razu na starcie. W takiej sytuacji po prostu należy zapytać fotografa, na pewno twojego pytania nie pozostawi bez odpowiedzi.

Outfit czyli strój

Z modelką należy ustalić jaki ma być outfit. Jeśli sesja będzie w kilku miejscach (np. 3 różne scenerie) to należy tak dobrać stylistykę by wszystko pasowało do siebie. Osoby bardziej zaawansowane na pewno wspomogą się pracą stylistki czy wizażystki. Kiedy dopiero zaczynamy fotografować ludzi - nie możemy sobie pozwolić na dodatkowe opłaty dla wizażystki, stylistki czy asystenta fotografa - więc to wszystko organizujemy sami. To jest naprawdę ciężka praca.


Przed sesją - wycieczka zanim weźmiesz modelkę w fajne miejsce

Przed każdą sesją wędruje w określone miejsce, gdzie mam zabrać modelkę. Wolę sprawdzić na dzień lub dwa czy dane miejsce nie ma np. nagłego remontu, jest otwarte, zamknięte itp. czy chociażby nagle trawa nie urosła zbyt duża lub czy ktoś nagle nie skosił łąki. To obowiązkowy must have każdego fotografa.

Miejsce musi być tak dobrane by osoba która bierze udział w sesji także miała komfortowe warunki dojazdu na miejsce zdjęć! Kiedy nie ma się własnych czterech kółek perspektywa ustawiania miejsc jest zupełnie inna i warto brać to pod uwagę, kiedy zaczynamy swoją przygodę z fotografowaniem ludzi.

Dzień sesji - fotograf zawsze przed czasem
W dzień sesji zawsze na miejscu staram się być te 15 min przed czasem. Dbam o punktualność, bo taka moja natura, ale to nie w tym rzecz. Będąc te kilka minut wcześniej mogę na spokojnie obejrzeć jeszcze raz miejsce, w które wybrane zostało na sesje i w głowie ułożyć punkty miejsc i wstępnych póz w tym konkretnym miejscu. To bardzo przyspiesza pracę, sprawia że nie marnuje się każda minuta. Dzięki temu nie kluczy się bez celu z modelką i mówi "a może tu lepiej a może tam".

Kontakt z modelem

Na sesji cały czas musi być kontakt z osobą która stoi przed twoim obiektywem. Mi dosłownie buzia się nie zamyka :) Warto wypracować sobie własne hasła którymi podzielisz się z modelką - dzięki czemu będziesz szybciej ustawiać modela, i szybciej osiągniesz zamierzony efekt.

W zależności od osoby i jej zaawansowania w pozowaniu tak kieruję osobą by wykorzystać ten dzień najbardziej jak tylko się da, dzięki czemu zdjęcia które robię są coraz lepsze :)

Ustawianie osoby/ wybór póz

Fotograf cały czas nadzoruje pozy i informuje modelkę/la co i jak ma poprawić. Bez tego ani rusz, więc praca ta to również ciągłe mówienie co i jak. Także kontroluje przerwy - jeśli widzi/czuje że któraś ze stron jest zmęczona, kiedy nie można np. znaleźć dobrej pozy (czasem się tak dzieje).

Kiedy masz już 1-5 pierwszych chętnych na zdjęcia

Wtedy z pomocą przychodzi zrobienie sobie dodatkowego kalendarza, tabelki w dowolnym formacie. Ja korzystam z Open Libre oraz kalendarz Google. Bez tego ani rusz. Żeby ustawić termin dla przykładowej piątki osób na zdjęcia muszę wpierw spisać wszystkie niezbędne informacje dotyczące czasu tych osób. Wtedy w tabelce widzę kiedy i jak mogę się z takimi osobami spotkać, kiedy terminy i czas nie będzie się na siebie nakładał. Osoby z zewnątrz, które chcą mieć sesje zdjęciową - wydaje im się że jest to proste - podaje dzień, godzinę i już. Ale to tak nie działa. Może i sprawdzi się to do 1 osoby na miesiąc, ale nie do 5 osób w miesiącu. A to dopiero początek :) Poza zdjęciami każdy ma przecież własne sprawy na głowie i także pod nie podaje swój wolny czas jakim dysponuje by spotkać się z fotografem na zdjęcia.

Po zrobieniu sesji

Pozostaje obróbka zdjęć oraz ich przystosowanie pod mały format do portali społecznościowych. Ja staram się wyrobić w max. do 7 dni. Sama będąc klientem nie chciałabym czekać na zdjęcia całą wieczność.

Podtrzymywanie kontaktu z chętnymi osobami

Należy to umiejętnie robić, tak by osoba która pozuje nie potraktowała informacji od fotografa jako spam :)

Sprzęt fotograficzny

Przed każdą sesją zdjęciową sprawdzam niezliczoną ilość razy czy wzięłam wszystko na zaplanowaną sesje. Taka lista rzeczy jest stała, wiec mam ją wydrukowaną i zawsze pod ręką. Wcześniej spisywałam zawsze na kartce - ale zbudowanie check-listy bardzo usprawniła moją pracę.

Czas trwania sesji zdjęciowej
U mnie na dzień dzisiejszy  jest to ok 1-1,5 godziny z dojazdem i powrotem do domu. Uwierzcie mi po takiej sesji fotograf jest bardzo zmęczony. Cały czas pracuje na najwyższych obrotach, w mega skupieniu, w wyłapywaniu światła, szukaniu idealnych miejsc w wybranych wcześniej miejscach. To dużo i nie dużo zwłaszcza kiedy zbierzesz wszystkie wypisane punkty z tego posta.

Gdy zamierzasz fotografować ludzi

Dlatego nie warto czekać z swoim przedsięwzięciem "będę fotografować ludzi" ponieważ cała organizacja zajmuje naprawdę sporo czasu. Jeśli naprawdę chcemy robić portrety to nie mamy wyjścia - musimy zabrać się za to jak najbardziej profesjonalnie, na tyle na ile umiemy w danej chwili i nastawić się na kawał ciężkiej pracy jeśli chcemy po takiej sesji wyjść z uśmiechem i mieć same piękne zdjęcia.

Zawsze pytaj o zgodę osób które chcesz uwiecznić. Dodatkowo zawsze miej pod ręką zgodę na publikację wizerunku. Taką zgodę zawsze można cofnąć, więc osoby pozujące nie powinny czuć stresu podpisując w danej chwili dokument. Wzory takich dokumentów są w internecie do pobrania i można je łatwo edytować w zwykłym programie do edycji tekstu, więc dopasowanie takiego dokumentu pod siebie nie powinno zająć zbyt wiele czasu.

Ilość zdjęć - dlaczego tak mało?
Ilość zdjęć z sesji jest większa niż finalnie otrzymuje nazwijmy to klient. Dlaczego? Już wyjaśniam. Fotografując staram się uchwycić na swoich zdjęciach ten szczególny najbardziej naturalny moment. I są to zazwyczaj ułamki sekund, kiedy jesteśmy najbardziej naturalni. Stąd muszę wykonać zdjęć więcej niż finalnie pokazuje osobie która stanęła przed obiektywem. Wybieram zawsze te najbardziej komfortowe, najlepsze kompozycyjnie, te, które mają to coś.

Dlaczego fotograf nie wysyła wszystkich zdjęć jakie zrobił podczas sesji?

Fachowo zdjęcia które finalnie widzimy w postaci małej miniaturki na aparacie to małe prewki (podglądy), które określamy jako "surowe pliki RAW/NEF". Dlaczego klient nie wysyła zatem wszystkich plików, nawet tych przed obróbką? Lista w punktach rozwieje wasze wątpliwości.

• kiedyś zanosiłaś/łeś zdjęcia na kliszy do fotolabu by mieć negatyw, stykówki i zdjęcia, a zakładając zlecenie w określonym fotolabie nie otrzymywałeś przecież tylko w połowie wywołanego negatywu, a cały pakiet zdjęć, dostawałeś także negatywy by ponowić odbitki
• cyfrowa ciemnia to właśnie proces obróbki zdjęć, w nim podczas tego procesu wywołujemy zdjęcia tak, by były doświetlone prawidłowo. Czasem zdarza się tak, że to co widzi ludzkie oko nie jest dokładnie takie jak widzi to aparat, dlatego tak ważna jest obróbka
• zdjęcia w cyfrowej obróbce podlegają u mnie naprawdę ostrej selekcji - pod względem historii, opisu oraz kompozycji, bo to dla mnie buduje zdjęcie które w odbiorze określane jest jako WOW!
• zdjęcia które wydają się w trakcie sesji super nie zawsze muszą być super kiedy zgramy je na komputer i odwrotnie. Dlatego tak ważna jest cyfrowa ciemnia
• nie pokazujemy zdjęć surowych i tu nie chodzi o zaufanie, że dana osoba "nie opublikuje tych zdjęć" gdzie indziej czy komuś innemu nie pokaże czy że fotograf będzie się wstydził. Kiedy ja robię zdjęcie widzę dosłownie całą scenę dużo wcześniej w swojej wyobraźni ze wszystkimi szczegółami, dużo wcześniej niż przed naciśnięciem migawki, widzę kolory, ustawienia świateł i takie zdjęcie chce mieć finalnie kiedy oddaje je modelce/modelowi.
• Surowe zdjęcia są jak eleganckie ubranie biznesowe z adidasami. Po prostu nie mają tego czegoś, co w danej sytuacji sprawiało że zachwycamy się, dosłownie rozpływamy się nad zdjęciem.

Mam nadzieję że ten post choć troszkę rozwieje wasze wątpliwości na temat pracy fotografa, po prostu nie ma się czego bać, a poza ogromem pracy którą wkładam w każde zdjęcie niezmierną radością cieszę się, kiedy to co robię po prostu wam się podoba :) 

Pamiętaj o tym, że:

1. Sesja TFP czy standardowa sesja portretowa wymaga od fotografa takiego samego nakładu pracy.
2. Sesja TFP to obustronna korzyść (50% wkładu fotograf i 50%  wkładu modelka) dwóch stron i naginanie jej pod względem darmowego wykorzystania jest dosłownie mówiąc nie na miejscu.
3. Sesja TFP to najczęściej określona ilość otrzymanych zdjęć - zapytaj o to fotografa. Najczęściej zdjęcia zrobione podczas sesji TFP wybiera sam fotograf czuwając nad super kompozycjami, kadrami i estetyką każdego ujęcia. Zależy mu bowiem na tym by jego warsztat szybował w górę a nie w dół.
4. Sesja TFP to także ogrom wiedzy, ustawień których musi dokonać fotograf by dane zdjęcie było z efektem wow. Pamiętaj za nim skrytykujesz fotografa za ilość zdjęć z sesji TFP (dlaczego tak mało?) zapytaj go jak długo uczył się by osiągnąć jakiś poziom, czy inwestuje w siebie i swoją wiedzę, czy się rozwija? Fotograf nie naciska tylko spustu migawki! Wiedza kosztuje i ilość darmowych zdjęć jest dostosowana najczęściej do aktualnej wiedzy i umiejętności fotografa. Za jakość i doświadczenie się płaci, jest to przecież rodzaj usługi.
5. Sesja TFP musi mieć swoją umowę!
6. Sesja TFP nie jest sesją za darmo!
7. Wielką wtopą jest przyjście na taką sesje kompletnie nieprzygotowanym więc zadbaj o swój wygląd (np. nie idź na sesje z wczorajszym kacem). Fotograf, który widzi osobę której wizerunek jest wczorajszy ma prawo odmówić realizacji takiej sesji TFP. Bo to nie jest TFP.
8. Brak punktualności rozbija sesje TFP. Zadbaj o to stawiając się na zdjęcia. To że są one robione na zasadzie obustronnych korzyści nie znaczy że masz się spóźniać. Do pracy/szkoły/ na ważne spotkania też się spóźniasz?